ÍÁÏÓ ÁÐÏËËÙÍÁ
ÍÁÏÓ ÁÖÁÉÁÓ
ÅËËÁÍÉÏ
ÏÑÏÓ
ÏÌÏÑÖÇ
ÅÊÊËÇÓÉÁ
ÍÁÏÓ ÖÁÍÅÑÙÌÅÍÇÓ
ÌÏÍÁÓÔÇÑÉ ×ÑÕÓÏËÅÏÍÔÉÓÓÁÓ
ÐÁËÉÁ×ÙÑÁ
ÓÐÉÔÉ ÑÏÄÁÊÇ
,
ÍÁÏÓ ÁÖÁÉÁÓ
ÐÅÑÉÃÑÁÖÇ ×ÙÑÏÕ ÊÁÉ ÐÅÑÉÏ×ÇÓ
Åíá
áíåðáíÜëçðôï Ýñãï áðü ôå÷íéêÞò -êáëëéôå÷íéêÞò - ãåùìåôñéêÞò - öõóéêÞò
êëð ðëåõñÜò ðïõ ðåñÞöáíá õøþíåôáé êáé äåóðüæåé óôçí êïñõöÞ ìéÜò âïõíïóåéñÜò,
óôçí Áßãéíá áðü ôïí 8ï ð.÷. áéþíá.
Ðëçñïöïñßåò ãéá ôçí ÁÖÁÉÁ
, óôçí ïðïßá Þôáí áöéåñùìÝíïò ï íáüò ìáò äßíåé ï Ðáõóáíßáò áðü êÜðïéåò
ðáñáäüóåéò ôçò ÊñÞôçò.Óýìöùíá ìå áõôÝò áðü ôïí Äßá êáé ôçí ÊÜñìç
ãåííÞèçêå ç Âñéôüìáñôéò ðïõ áãáðïýóå ðïëý ôï êõíÞãé êáé ãé áõôü ôç óõìðáèïýóå
éäéáßôåñá ç èåÜ Áñôåìéó. Ôçí åñùôåýôçêå üìùò ï Ìßíùáò êáé ãéá íá
ãëéôþóåé áðü áõôüí Ýðåóå óôç èÜëáóóá êáé ìðëÝ÷ôçêå óôá äß÷ôõá êÜðïéùí
øáñÜäùí ðïõ ôçí ðÞñáí ìáæß ôïõò óôï êáñÜâé. Åêåß
üìùò ôçí åñùôåýôçêå Ýíáò áðü ôïýò íáýôåò êáé Ýôóé ç Âñéôüìáñôéò áíáãêÜóôçêå
êáé ðÜëé íá ðÝóåé óôç èÜëáóóá ãéá íá ãëõôþóåé êáé êïëõìðþíôáò âãÞêå
óôï íçóß áðü üðïõ ðåñíïýóå ôï êáñÜâé áõôü, ôçí Áßãéíá.
Ç êïðÝëá ðÞñå áìÝóùò
ôï äñüìï ðñüò ôï äÜóïò ôïõ íçóéïý êáé óéãÜ óéãÜ ïé íáýôåò áðü ôï ðëïßï
ôçí Ýâëåðáí íá ÷Üíåôáé óáí ìå êÜðïéá èåéêÞ åðÝìâáóç êáé ãéáõôü ôçí
ïìüìáóáí Áöáßá (
Üöáíôç- áöáíÝñùôç).
Óôçí ÊñÞôç ôçí ïìÜìáæáí
åðßóçò Äßêôõíá.
Óôçí ðåñéï÷Þ üðïõ âñßóêåôáé
ï íáüò ( óå Ýíá ýøùìá âïñåéáíáôïëéêÜ ôïõ íçóéïý óå áðüóôáóç
15 ÷éë áðü ôçí ðñùôåýïõóá ôçò Áßãéíáò)äåí Ý÷ïõí âñåèåß êôßóìáôá
áðü ðáëáéüôåñåò ðåñéüäïõò. Ôá ðéü ðáëéÜ êôßóìáôá åßíáé ôïõ 8ïõ áéþíá ð.÷.
Ôï 510 ð÷. ìéÜ ìåãÜëç ðõñêáéÜ êáôÝóôñåøå ôç óôÝãç ôïõ
ðñþôïõ Äùñéêïý íáïý óå ôÝôïéï âáèìü þóôå ïé ÁéãéíÞôåò áðïöÜóéóáí
íá ôïí ãêñåìßóïõí åêôüò áðü ôçí õøçëÞ ðýëç êáé ôïí ìåãÜëï âùìü êáé íá ôïí
îáíáêôßóïõí áêüìá ëáìðñüôåñï äéáêïóìçìÝíï ìå ãëõðôá ôçò "ÁéãéíÞôéêçò"
Ó÷ïëÞò .
Ï
íÝïò íáüò ðÞñå ôçí ôåëéêÞ ôïõ ìáñöÞ ôï 500ì ð÷ êáé Ýêôïôå
äåí Ýãéíå êáììßá ðñïóèÞêç. Ï íáüò åßíáé êôéóìÝíïò óå ßóç áðüóôáóç
áðü ôïí Ðáñèåíþíá êáé ôï íáü ôïõ Ðïóåéäþíá óôï Óïýíéï
êáé ó÷çìáôßæïõí ôñßãùíï (ôï éåñü ôñßãùíï ôçò áñ÷áéüôçôáò)
Åôóé ïíïìÜæåôáé
ôï øçëüôåñï âïõíü ôçò Áßãéíáò (532 ì.) .
Âñßóêåôáé ó å áðüóôáóç
ðåñßðïõ 8.000 áðü ôï ëéìÜíé. Ðçãáßíåé êáíåßò åêåß áðü ôï äñüìï ðïõ
ðçãáßíåé ðñüò Ðá÷åßá ÑÜ÷ç - Áíéôóáßïí.
Ôï âïõíü áõôü äéáôÞñçóå
þò óÞìåñá ôï áñ÷áßï ôïõ üíïìá " ÅëëÜíéïí" êáé åßíáé óõíäåäåìÝíï óôåíÜ ìå
ôçí ëáôñåßá ôïõ Äßá êáé ôïí ðñþôï âáóéëéÜ ôçò Áßãéíáò ÁÉÁÊÏ ãéü ôïõ Äßá
êáé ôÞò íýìöçò Áßãéíáò.
Åêåß óýìöùíá ìå
ôçí ðáñÜäïóç áíÝâçêå ï Áéáêüò ãéá íá ðñïóåõ÷çèåß åê ìÝñïõò üëùí ôùí ÅëëÞíùí
óôïí ðáôÝñá ôïõ Äßá ãéá íá óôáìáôÞóåé ç êáôáóôñïöéêÞ îçñáóßá. êáé ìåôÜ
Ýêôéóå åêåß åíá Éåñü -áöéÝñùìá üëùí ôùí ÅëëÞíùí.
Ïé áíáóêáöÝò ðïõ
óõíå÷ßæïíôáé þò óÞìåñá áðïêáëýðôïõí óéãÜ óéãÜ ôçí ðïëý ìáêñá
éóôïñßá ôïõ ôüðïõ êáé ôïõ Éåñïý ðïõ êáëýðôåé üëåò ôéó åðï÷Ýò áðü
ôçí ãåùìåôñéêÞ åðï÷Þ þò ôçí ÐåñãáìçíÞ ðåñßïäï üðïõ êáôáóêåõÜæïíôáé ôá êôßñéá
, ç ìåã´ëç óêÜëá, ïé îåíþíåò êáé êëð. ôá åñåßðéá ôùí ïðïßùí âëÝðïõìå óÞìåñá.
Óôç ÂõæáíôéíÞ åðï÷Þ
êôßæåôáé åêåß åíá ìïíáóôÞñé êáé ç ìéêñÞ åêêëçóßá ôùí Ôáîéáñ÷þí êáé ÷ñçóéìïðïéåßôáé
ãéá ôçí ïéêïäüìçóç ìÝñïò ôïõ áñ÷áßïõ ïéêïäïìéêïý õëéêïý.
Áðü ôçí êáñõöÞ
ôïõ Åëëáíßïõ ç èÝá åßíáé ìïíáäéêÞ. Äéáêñßíïíôáé ôï Óïýíéï, ïé áêôÝò ôçò
ÁôôéêÞò,ôá ÌÝãáñá, ï Éóèìüò,ôá âïõíÜ ôçò Áñãïëßäáò, ï Ðüñïò , ôá ÌÝèáíá
, ç ¨Õäñá.
Ç åêêëçóßá ôùí
Áãßùí Èåïäþñùí ãíùóôÞ óáí " Ïìïñöç Åêêëçóßá" âñßóêåôáé óå áðüóôáóç
2ï ëåðôþí áðü ôï ëéìÜíé óôçí ðåñéï÷Þ Áãßùí ÁóùìÜôùí-Áãßáò ÂáñâÜñáò. Åßíáé
ìéÜ ìéêñÞ ìïíüêëéôç âáóéëéêïý ôýðïõ åêêëçóßá.
Å÷åé êôéóèåß üðùò ðñïêýðôåé
áðü ôçí êôéôïñéêÞ åðéãñáö'ç ôï 1289 ì.÷..
Óôï åóùôåñéêü õðÜñ÷ïõí
ðïëëÝò ôïé÷ïãñáößåò ðïõ ðáñïõóéÜæïõí 15 óêçíÝò áðü ôç æùÞ ôïõ ×ñéóôïý.
Éäéáßôåñá ôïíßæåôáé ç âÜðôéóç ðïõ ðéÜíåé üëï ôïí äõôéêü ôïß÷ï êáé ç ÁíÜëçøç
ðÜíù óôçí êáìÜñá ôïõ Éåñïý.
Ïé ôïé÷ïãñáößåò áõôÝò Ý÷ïõí ìåãÜëç áîßá áðü Áñ÷áéïëïãéêÞ
êõñßùò áðïøç êáèüóïí ðáñïõóéÜæïõí ôéò áðüøåéò ðåñß æùãñáöéêÞò ôçò åðï÷Þò
üðïõ Ýãéíáí áëëÜ êáé áõôÝò ôùí ðñïôýðùí ôïõ 9ïõ êáé 10ïõ áéþíá.
ÐÁËÁÉÏ×ÙÑÁ
Åôóé
ïíïìÜæåôáé ç ðåñéï÷Þ ðïõ áðïôåëåßôáé áðü Ýíá áðüêñçìíï ëüöï êïíôÜ óôïí
ÌïíáóôÞñé ôçò Áãßáò ÔñéÜäáò (
Áãéïò ÍåêôÜñéïò ) óðáñìÝíïò ìå îùêëçóéá êáé åñåßðåéá ôçò ðáëéÜò ðüëçò
ôçò Ðáëáéï÷þñáò. Ç ôïðïèåóßá åßíáé åðßóçò ãíùóôÞ óáí "Íçóéþôéêïò
ÌõóôñÜò"
Ïé
Áñ÷áéïëüãïé ôïðïèåôïýí óôçí ßäéá èÝóç ôçí Áñ÷áßá ðüëç ôçò Áßãéíáò Ïßç
Åêåß
åãêáôáóôÜèçêáí ïé ÁéãéíÞôåò ðåñßðïõ óôá 896 ì.÷. ãéá íá áðïöýãïõí
ôéò åðéäñïìÝò ôùí Óáñáêçíþí êïõñóÜñùí êáé Ýìåéíáí þò ôï 1800 ì÷.
Ôá
óðßôéá ôçò ÌåóáéùíéêÞò áõôÞò ðüëçò Ýðéáíáí üëç ôçí ÍÄ ðëáãéá ôïõ ëüöïõ
êáé áíÝâáéíáí áìöéèåáôñéêÜ þò ôçí êïñõöÞ.
Ïé êÜôïéêïé áó÷ïëïýíôáí ìå ôï åìðüñéï êáé ôçí íáõôéëßá
êáé êáëéåñãïýóáí ôá ìéêñÜ êôÞìáôá êáé ðåñéâüëéá ãýñù áðü ôçí ðåñéï÷Þ ôçò
ðüëçò.
ÊáôÜ
ôç äéÜñêåéá ôçò æùÞò ôçò ç Ðáëáéï÷þñá äåí êáôÜöåñå ðÜíôá íá áðïöýãåé ôçí
êáôáóôñïöÞ.
Ôï
1537 êáôåëÞöèåé áðü ôïí Âáñâáñüóóá êáé ôï 1654 áðü ôïýò Âåíåôïýò .
Ôïí
18ï áéþíá åß÷åé ìåßíåé Ýíá ìéóïåñåéðùìÝíï ÷ùñéü êáé ìüíï 300-400
óðßôéá óýìöùíá ìå ðçãÝò Åõñùðáßùí ðåñéçãçôþí.
Ïôáí
ïé êÜôïéêïé ôåëéêÜ åãêáôÜëåéøáí ôçí Ðáëáéï÷þñá êáé êáôÝâçêáí óôçí óçìåñéíÞ
ðüëç ôçò Áßãéíáò ôá óðßôéá åñÞìùóáí êáé óéãÜ óéãÜ êáôÝñåõóáí. ÁðÝìåéíáí
ðåñßðïõ 2Ï åêêëçóßåò ðïõ åßíáé ïé ðåñéóóüôåñåò äéáêïóìçìÝíåò
ìå ôïé÷ïãñáößåò äéáöïñùí åðï÷þí áðü ôïí 13ï Ýùò ôïí 18ï áéþíá.
Óôçí
êïñöÞ ôïõ ëüöïõ ôçò Ðáëáéï÷þñáò åßíáé ÷ôéóìÝíï êáé ôï ÊÜóôñï
áðü ôïýò Âåíåôïýò ôï 1654. Ôá ôåß÷ç ôïõ ðåñéÝêëåéíáí 6 äåîáìåíÝò,
6Ï óðßôéá êáé äýï ìåãÜëåò åêêëçóßåò åíùìÝíåò , ç ìßá ãéá ôïýò Ëáôéíüññõèìïõò
êáé ìßá ãéá ãéá ôïýò Åëëçíüñõèìïõò êáèïëéêïýò.
Ôï óðßôé ôï Ýêôéóå óôá 1880 ï ÁëÝîáíäñïò ÑïäÜêçò óôçí ðåñéï÷Þ Ìåóáãñïõ êáé áíôéðñïóùðåýåé ôç ëáéêÞ Áñ÷éôåêôïíéêÞ ôçò Áßãéíáò. Ïðùò ìáò ëÝíå ïé åéäéêïß ç ëáéêÞ áñ÷éôåêôïíéêÞ ôùí óðéôéþí ôçò Áßãéíáò Ý÷åé ìåãÜëåò ïìïéüôçôåò ìå áõôÝò ôùí óðéôéþí ôçò ÁôôéêÞò. ÷áñáêôçñéóôéêü åßíáé üôé óôç èÝóç ôïõ ëåõêïý ÷ñþìáôïò ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé óôá óðßôéá ôùí íçóéþí ôïõ Áéãáßïõ , åäþ âñßóêïõìå ìéá ðëïýóéá ðïëý÷ñùìßá ôáéñéáóìÝíç ìå ôïí öõóéêü ÷þñï êáé ôçí èÜëáóóá.
Ôï óðßôé ôïõ Ñïäáêç ôï "áíáêÜëõøå" ðñþôïò ï Ãåñìáíüò Áñ÷áéïëüãïò Furtwaengler . Áñãüôåñá ï êáèçãçôÞò Ðéêéþíçò áó÷ïëÝßèçêå êáé Ýãñáøå ãéá áõôü. Å÷åé ó÷Þìá L . Óôçí ðñüóïøç åßíáé ôïðïèåôçìÝíá 4 ìéêñá áãáëìáôßäéá óõìâïëéêÜ , åíá ñïëüé (÷ñüíïò) , Ýíá ãïõñïýíé (ôý÷ç) , Ýíá ößäé ( ôï êáêü) êáé Ýíá ðåñéóôÝñé ( åéñÞíç) . Ôá ðåñâÜóéá ðáñáèýñùí êáé ôùí ðïñôþí åßíáé ôïîïôá öôéáãìÝíá áðü ëáîåõôü ðùñüëéèï . Óôï åóùôåñéêü ðïý ÷ùñßæåôáé óå ôñßá ìÝñç âëÝðïõìå ôçí êõñßùò êáôïéêßá óôïëéóìÝíõç ìå ãëõðôá , óößããá,êáßêé êëð. Åíáò áëëáò ÷þñïò åßíáé ç êïõæßíá êáé Ýíáò Üëëïò ôï ðáôçôÞñé. Ðáíôïý óôçí äéáêüóìçóç åîùôåñéêÞ êáé åóùôåñéêÞ äéáêñßíïõìå ôï ëáéêü êáëü ãïýóôï ôïõ êáôáóêåõáóôÞ êáé ôïõ éäéïêôÞôç.
ÍÁÏÓ ÖÁÍÅÑÙÌÅÍÇÓ
Ðïëý êïíôá áðü ôïí ÷.ùñï ôïõ Êáðïäéóôñéáêïý Ïñãáíïôñïöåßïõ âñßóêåôáé ôï
ìåôü÷é ôçò Ðáíáãßáò ×ñõóïëåüíôéóóáò , ç ÖÁÍÅÑÙÌÅÍÇ , üðïõ êáôïéêïýóå ï
Åðßóêïðïò Áßãéíáò áðï ôï 1800 Ýùò ôï 1820.
Óýìöùíá ìå üóá äéçãïýíôáé ãýñù óôá 1830 ï ÐáñèÝíéïò
Ëïãéùôáôßäçò áíáêÜëõøå ôççí õðüãåéáá åêêëçóßá ôçò Ðáíáãßáò. Áðïôåëåßôáé
áðü 2 äùìÜôá åíùìÝíá ìå äéÜäñïìï . Ôï Ýíá áðü áõôÜ åßíáé óÞìåñá ç Åêêëçóßá
ôçò Áãßáò Áèáíáóßáò êáé ôï Üëëï ôçò Ðáíáãßáò ÖáíåñùìÝíçò. Óôï ÷þñï åðßóçò
âñßóêåôáé ôï óçìåßï üðïõ âñÝèçêå áêáôá ôçí
ðáñÜäïóç ç åéêüíá ôçò Ðáíáãßáò ðïõ êïóìåß ôþôá ôï ôÝìðëï.
Ç êáôáóêåõÞ ôçò óåëßäáò óõíå÷ßæåôáé